Báo cáo này, được viết bởi Tiger Research, phân tích cách memecoins đang thay đổi động lực giao dịch tiền điện tử và thách thức sự ưu thế của các sàn CEX.
Memecoins đang tái định nghĩa thị trường tiền điện tử. Bắt đầu như một xu hướng đầu cơ, chúng hiện đã trở thành tài sản giao dịch chính trên các sàn giao dịch hàng đầu, tạo ra khối lượng giao dịch khổng lồ.
Để thích nghi với xu hướng này, các sàn giao dịch đang điều chỉnh chiến lược của mình. Gate.io và MEXC đã chiếm lĩnh thị trường bằng cách nhanh chóng liệt kê các đồng memecoins, trong khi Binance đã ra mắt “Binance Alpha,” tập trung vào việc liệt kê sớm các đồng memecoins và cung cấp sự chuyển đổi mượt mà hơn. Trong thị trường DEX, Raydium dựa trên Solana đã vượt qua Uniswap dựa trên Ethereum để trở thành nhà lãnh đạo thị trường, thể hiện đà tăng mạnh mẽ mà memecoins mang lại cho thị trường.
Khi các memecoin ngày càng quan trọng trên các sàn giao dịch, tác động rộng lớn của chúng cũng đáng được chú ý. Liệu việc giao dịch memecoin có dẫn đến một sự biến đổi thị trường bền vững, hay chỉ là một hiện tượng chu kỳ ngắn hạn? Hơn nữa, thay đổi về quy định sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tính bền vững của memecoin như tài sản chính thống? Những câu hỏi này sẽ định hình tương lai của giao dịch bán lẻ và phát triển sàn giao dịch.
Nguồn: The Block, DefiLlama
Sự bùng nổ của memecoin đã thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh chóng của Raydium. Đến tháng 1 năm 2025, Raydium giữ vững một27% cổ phần trên thị trường DEX, trở thành nền tảng ưa thích của nhà đầu tư bán lẻ. Sự thành công của Raydium chặt chẽ liên quan đến những lợi thế kỹ thuật của mạng lưới Solana, cung cấp phí thấp và giao dịch nhanh hơn so với các sàn giao dịch dựa trên Ethereum. Những tính năng này đã biến Raydium trở thành nền tảng cốt lõi cho giao dịch memecoin.
Trong khi đó, thị phần của Uniswap giảm từ 34.5% vào tháng 12 năm 2024 xuống còn 22% vào tháng 1 năm 2025, mất sự thống trị trong không gian DEX. Phí gas Ethereum cao đã trở thành rào cản lớn đối với các nhà giao dịch memecoin, thúc đẩy nhiều nhà đầu tư bán lẻ nhạy cảm với chi phí chuyển sang các nền tảng thay thế. Nếu các DEX dựa trên Ethereum không đổi mới kịp thời, họ sẽ đối mặt với áp lực di cư thanh khoản lớn hơn.
Mặc dù giao dịch memecoin đã thúc đẩy rõ rệt sự phát triển của Raydium, sự bền vững của xu hướng này vẫn chưa chắc chắn. Một số nhà phân tích tin rằng khi nhu cầu đầu cơ giảm sút, cơn sốt giao dịch memecoin có thể dần dần suy giảm. Tuy nhiên, Raydium đã trở thành một nền tảng quen thuộc đối với người dùng thông qua làn sóng này. Nếu có thể tận dụng đà này bằng cách tăng cường các hồ chứa thanh khoản, tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và xây dựng hệ thống giao dịch hiệu quả hơn, Raydium có thể củng cố vị trí thị trường của mình. Những nỗ lực này sẽ giúp Raydium duy trì lợi thế dài hạn trong cuộc cạnh tranh giữa DEXs và CEXs.
Gate.io và MEXC đã thành công trong việc thu hút một số lượng lớn các nhà đầu tư bán lẻ quan tâm đến tài sản đầu cơ bằng cách tập trung vào chiến lược niêm yết memecoin. Trong số đó, MEXC đã nổi lên như một nhà lãnh đạo trong xu hướng này với chính sách niêm yết memecoin nhanh chóng. Ví dụ, họ đã mở giao dịch cho Memecoins Official Trump ($TRUMP) vào ngày niêm yết, điều này đã dẫn đến lượng giao dịch kỷ lục và sự tăng số lượng người dùng một cách nhanh chóng.
Những chiến lược này đã có tác động quan trọng. Khối lượng giao dịch memecoin hàng ngày của MEXC đã tăng mạnh từ 5,9% trong Q1 năm 2024 lên 25,9% vào tháng 1 năm 2025. Đồng thời, tỷ lệ các nhà giao dịch memecoin cũng tăng từ 18,7% lên 37,1%.
Là sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, Binance cũng đang tích cực mở rộng danh sách memecoin để thu hút thanh khoản bán lẻ. Gần đây, Binance đã tập trung nhiều hơn vào tài sản đầu cơ, nhằm mục tiêu bắt kịp cơ hội trong “nền kinh tế chú ý.” Tuy nhiên, do bản chất của mình là sàn giao dịch tập trung (CEX), Binance không thể tránh khỏi sự hạn chế bởi các quy trình xem xét nội bộ. Những quy trình này thường dẫn đến việc danh sách memecoin chỉ được thêm vào sau khi sự hào hứng của thị trường đã phai nhạt hoặc chuyển sang xu hướng mới.
Mặc dù Binance cung cấp đủ thanh khoản để bảo vệ nhà đầu tư, nhưng thanh khoản này cũng đã trở thành một lối thoát cho các chủ sở hữu sớm để bán các đồng tiền memecoins. Bởi vì việc bán ra như vậy không ảnh hưởng nhiều đến giá thị trường, nhiều loại memecoins mới được liệt kê đã giảm giá hơn 75% trong thời gian ngắn, gây ra tổn thất đáng kể cho nhà đầu tư. Tình hình này không chỉ làm tổn thương uy tín dài hạn của Binance mà còn làm tăng lo ngại về quy trình xem xét liệt kê của họ.
So với Binance, các sàn giao dịch tập trung lớn như Coinbase, Kraken và Upbit đã áp dụng những chiến lược cẩn trọng hơn, tập trung vào các loại tiền điện tử đã được xác minh thay vì memecoins. Mặc dù cách tiếp cận này có thể bỏ lỡ cơ hội thị trường sinh lời cao ngắn hạn, nhưng nó giúp duy trì tính ổn định của nền tảng và giảm thiểu các rủi ro về quy định.
Trong những năm gần đây, đã có một xu hướng tăng của các quỹ chuyển từ các sàn giao dịch trung gian sang các sàn giao dịch phi tập trung, cho thấy rằng các sàn giao dịch trung gian không còn giữ vững sự thống trị tuyệt đối trên thị trường. Để đáp ứng với sự thay đổi này, các sàn giao dịch trung gian cần đánh giá lại vị thế chiến lược của họ. Họ có thể lựa chọn từ một số phương pháp:
Thách thức cốt lõi đối với các sàn CEX ngày nay là làm thế nào để đạt được sự cân bằng giữa việc thu hút hoạt động giao dịch ngắn hạn và duy trì sự ổn định của nền tảng dài hạn, đồng thời giữ được sự tin tưởng của các nhà đầu tư cơ sở và thu hút hiệu quả hơn các nhà đầu tư bán lẻ hơn.
Các đồng tiền meme đã tiến hóa từ những công cụ đầu cơ đơn thuần thành tài sản giao dịch quan trọng trên thị trường tiền điện tử. Với sự tăng đáng kể về giao dịch đồng tiền meme trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX), xu hướng này mang lại cả cơ hội mới và thách thức đối với ngành công nghiệp tiền điện tử.
Trong thị trường tăng giá gần đây, các memecoin trên DEX đã vượt trội đáng kể so với tài sản được liệt kê trên các sàn giao dịch tập trung (CEX), thúc đẩy ngày càng nhiều nhà đầu tư chuyển sang DEX. Các nền tảng như Pump.fun đã tối ưu hóa quá trình phát hành và giao dịch của memecoin, cho phép các token mới trải qua sự tăng trưởng bùng nổ ngay cả khi chưa được liệt kê trên CEX.
Để thích nghi với sự thay đổi này, các nhà tạo lập thị trường, nhà cung cấp thanh khoản và nhóm dự án đã điều chỉnh chiến lược của họ. Họ không còn tập trung duy nhất vào việc niêm yết trên CEX mà còn ưu tiên môi trường DEX. Bằng cách xây dựng các hồ chứa thanh khoản trên nhiều nền tảng, họ đã nâng cao tính sẵn sàng và linh hoạt trong giao dịch.
Tuy nhiên, thị trường memecoin vẫn đối mặt với nhiều rủi ro. Hành vi không đạo đức như rút lông thú, thao túng nhóm nhỏ và giao dịch ác ý đã gây tổn thất nghiêm trọng cho lợi ích của nhà đầu tư. Sự thiếu hiệu quả của quy định trên thị trường đã làm cho những vấn đề này trở nên phổ biến. Ví dụ, vụ scandal Argentina Libra ($LIBRA) đã phơi bày những rủi ro tiềm ẩn này, gây nên sự hoài nghi lan rộng về memecoins và gây ra sự giảm đáng kể trong khối lượng giao dịch Solana DEX.
Tuy nhiên, memecoins vẫn tiếp tục thể hiện tiềm năng của mình trong không gian tiền điện tử. Chúng ngày càng trở thành tài sản đại diện cho các đơn vị và nhóm cụ thể. Ví dụ, mối liên kết giữa Elon Musk và Dogecoin, Trump và Official Trump Token, cũng như các memecoins được phát hành bởi một số công ty khởi nghiệp và quốc gia, cho thấy rằng tiền điện tử đang thu hút giá trị kinh tế và xã hội thực sự. Xu hướng này tương tự như quá trình thực hiện tư cách bảo đảm trong các thị trường tài chính truyền thống và có thể dần dần phát triển thành một hiện tượng văn hóa mới.
Đáp ứng với sự thay đổi này, CEXs phải điều chỉnh chiến lược của họ một cách nhanh chóng. Nhà đầu tư không còn chờ đợi các sàn giao dịch CEX niêm yết mới để bắt đầu giao dịch tài sản tiềm năng. Để thu hút thêm người dùng và duy trì sự cạnh tranh, các sàn giao dịch cần tích hợp các chức năng on-chain và các yếu tố DeFi trong khi đảm bảo tính ổn định và tuân thủ của nền tảng. Chiến lược linh hoạt và sáng tạo này sẽ rất quan trọng trong việc thúc đẩy thị trường tiền điện tử vào giai đoạn tăng trưởng tiếp theo của nó.
Báo cáo này, được viết bởi Tiger Research, phân tích cách memecoins đang thay đổi động lực giao dịch tiền điện tử và thách thức sự ưu thế của các sàn CEX.
Memecoins đang tái định nghĩa thị trường tiền điện tử. Bắt đầu như một xu hướng đầu cơ, chúng hiện đã trở thành tài sản giao dịch chính trên các sàn giao dịch hàng đầu, tạo ra khối lượng giao dịch khổng lồ.
Để thích nghi với xu hướng này, các sàn giao dịch đang điều chỉnh chiến lược của mình. Gate.io và MEXC đã chiếm lĩnh thị trường bằng cách nhanh chóng liệt kê các đồng memecoins, trong khi Binance đã ra mắt “Binance Alpha,” tập trung vào việc liệt kê sớm các đồng memecoins và cung cấp sự chuyển đổi mượt mà hơn. Trong thị trường DEX, Raydium dựa trên Solana đã vượt qua Uniswap dựa trên Ethereum để trở thành nhà lãnh đạo thị trường, thể hiện đà tăng mạnh mẽ mà memecoins mang lại cho thị trường.
Khi các memecoin ngày càng quan trọng trên các sàn giao dịch, tác động rộng lớn của chúng cũng đáng được chú ý. Liệu việc giao dịch memecoin có dẫn đến một sự biến đổi thị trường bền vững, hay chỉ là một hiện tượng chu kỳ ngắn hạn? Hơn nữa, thay đổi về quy định sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tính bền vững của memecoin như tài sản chính thống? Những câu hỏi này sẽ định hình tương lai của giao dịch bán lẻ và phát triển sàn giao dịch.
Nguồn: The Block, DefiLlama
Sự bùng nổ của memecoin đã thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh chóng của Raydium. Đến tháng 1 năm 2025, Raydium giữ vững một27% cổ phần trên thị trường DEX, trở thành nền tảng ưa thích của nhà đầu tư bán lẻ. Sự thành công của Raydium chặt chẽ liên quan đến những lợi thế kỹ thuật của mạng lưới Solana, cung cấp phí thấp và giao dịch nhanh hơn so với các sàn giao dịch dựa trên Ethereum. Những tính năng này đã biến Raydium trở thành nền tảng cốt lõi cho giao dịch memecoin.
Trong khi đó, thị phần của Uniswap giảm từ 34.5% vào tháng 12 năm 2024 xuống còn 22% vào tháng 1 năm 2025, mất sự thống trị trong không gian DEX. Phí gas Ethereum cao đã trở thành rào cản lớn đối với các nhà giao dịch memecoin, thúc đẩy nhiều nhà đầu tư bán lẻ nhạy cảm với chi phí chuyển sang các nền tảng thay thế. Nếu các DEX dựa trên Ethereum không đổi mới kịp thời, họ sẽ đối mặt với áp lực di cư thanh khoản lớn hơn.
Mặc dù giao dịch memecoin đã thúc đẩy rõ rệt sự phát triển của Raydium, sự bền vững của xu hướng này vẫn chưa chắc chắn. Một số nhà phân tích tin rằng khi nhu cầu đầu cơ giảm sút, cơn sốt giao dịch memecoin có thể dần dần suy giảm. Tuy nhiên, Raydium đã trở thành một nền tảng quen thuộc đối với người dùng thông qua làn sóng này. Nếu có thể tận dụng đà này bằng cách tăng cường các hồ chứa thanh khoản, tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và xây dựng hệ thống giao dịch hiệu quả hơn, Raydium có thể củng cố vị trí thị trường của mình. Những nỗ lực này sẽ giúp Raydium duy trì lợi thế dài hạn trong cuộc cạnh tranh giữa DEXs và CEXs.
Gate.io và MEXC đã thành công trong việc thu hút một số lượng lớn các nhà đầu tư bán lẻ quan tâm đến tài sản đầu cơ bằng cách tập trung vào chiến lược niêm yết memecoin. Trong số đó, MEXC đã nổi lên như một nhà lãnh đạo trong xu hướng này với chính sách niêm yết memecoin nhanh chóng. Ví dụ, họ đã mở giao dịch cho Memecoins Official Trump ($TRUMP) vào ngày niêm yết, điều này đã dẫn đến lượng giao dịch kỷ lục và sự tăng số lượng người dùng một cách nhanh chóng.
Những chiến lược này đã có tác động quan trọng. Khối lượng giao dịch memecoin hàng ngày của MEXC đã tăng mạnh từ 5,9% trong Q1 năm 2024 lên 25,9% vào tháng 1 năm 2025. Đồng thời, tỷ lệ các nhà giao dịch memecoin cũng tăng từ 18,7% lên 37,1%.
Là sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, Binance cũng đang tích cực mở rộng danh sách memecoin để thu hút thanh khoản bán lẻ. Gần đây, Binance đã tập trung nhiều hơn vào tài sản đầu cơ, nhằm mục tiêu bắt kịp cơ hội trong “nền kinh tế chú ý.” Tuy nhiên, do bản chất của mình là sàn giao dịch tập trung (CEX), Binance không thể tránh khỏi sự hạn chế bởi các quy trình xem xét nội bộ. Những quy trình này thường dẫn đến việc danh sách memecoin chỉ được thêm vào sau khi sự hào hứng của thị trường đã phai nhạt hoặc chuyển sang xu hướng mới.
Mặc dù Binance cung cấp đủ thanh khoản để bảo vệ nhà đầu tư, nhưng thanh khoản này cũng đã trở thành một lối thoát cho các chủ sở hữu sớm để bán các đồng tiền memecoins. Bởi vì việc bán ra như vậy không ảnh hưởng nhiều đến giá thị trường, nhiều loại memecoins mới được liệt kê đã giảm giá hơn 75% trong thời gian ngắn, gây ra tổn thất đáng kể cho nhà đầu tư. Tình hình này không chỉ làm tổn thương uy tín dài hạn của Binance mà còn làm tăng lo ngại về quy trình xem xét liệt kê của họ.
So với Binance, các sàn giao dịch tập trung lớn như Coinbase, Kraken và Upbit đã áp dụng những chiến lược cẩn trọng hơn, tập trung vào các loại tiền điện tử đã được xác minh thay vì memecoins. Mặc dù cách tiếp cận này có thể bỏ lỡ cơ hội thị trường sinh lời cao ngắn hạn, nhưng nó giúp duy trì tính ổn định của nền tảng và giảm thiểu các rủi ro về quy định.
Trong những năm gần đây, đã có một xu hướng tăng của các quỹ chuyển từ các sàn giao dịch trung gian sang các sàn giao dịch phi tập trung, cho thấy rằng các sàn giao dịch trung gian không còn giữ vững sự thống trị tuyệt đối trên thị trường. Để đáp ứng với sự thay đổi này, các sàn giao dịch trung gian cần đánh giá lại vị thế chiến lược của họ. Họ có thể lựa chọn từ một số phương pháp:
Thách thức cốt lõi đối với các sàn CEX ngày nay là làm thế nào để đạt được sự cân bằng giữa việc thu hút hoạt động giao dịch ngắn hạn và duy trì sự ổn định của nền tảng dài hạn, đồng thời giữ được sự tin tưởng của các nhà đầu tư cơ sở và thu hút hiệu quả hơn các nhà đầu tư bán lẻ hơn.
Các đồng tiền meme đã tiến hóa từ những công cụ đầu cơ đơn thuần thành tài sản giao dịch quan trọng trên thị trường tiền điện tử. Với sự tăng đáng kể về giao dịch đồng tiền meme trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX), xu hướng này mang lại cả cơ hội mới và thách thức đối với ngành công nghiệp tiền điện tử.
Trong thị trường tăng giá gần đây, các memecoin trên DEX đã vượt trội đáng kể so với tài sản được liệt kê trên các sàn giao dịch tập trung (CEX), thúc đẩy ngày càng nhiều nhà đầu tư chuyển sang DEX. Các nền tảng như Pump.fun đã tối ưu hóa quá trình phát hành và giao dịch của memecoin, cho phép các token mới trải qua sự tăng trưởng bùng nổ ngay cả khi chưa được liệt kê trên CEX.
Để thích nghi với sự thay đổi này, các nhà tạo lập thị trường, nhà cung cấp thanh khoản và nhóm dự án đã điều chỉnh chiến lược của họ. Họ không còn tập trung duy nhất vào việc niêm yết trên CEX mà còn ưu tiên môi trường DEX. Bằng cách xây dựng các hồ chứa thanh khoản trên nhiều nền tảng, họ đã nâng cao tính sẵn sàng và linh hoạt trong giao dịch.
Tuy nhiên, thị trường memecoin vẫn đối mặt với nhiều rủi ro. Hành vi không đạo đức như rút lông thú, thao túng nhóm nhỏ và giao dịch ác ý đã gây tổn thất nghiêm trọng cho lợi ích của nhà đầu tư. Sự thiếu hiệu quả của quy định trên thị trường đã làm cho những vấn đề này trở nên phổ biến. Ví dụ, vụ scandal Argentina Libra ($LIBRA) đã phơi bày những rủi ro tiềm ẩn này, gây nên sự hoài nghi lan rộng về memecoins và gây ra sự giảm đáng kể trong khối lượng giao dịch Solana DEX.
Tuy nhiên, memecoins vẫn tiếp tục thể hiện tiềm năng của mình trong không gian tiền điện tử. Chúng ngày càng trở thành tài sản đại diện cho các đơn vị và nhóm cụ thể. Ví dụ, mối liên kết giữa Elon Musk và Dogecoin, Trump và Official Trump Token, cũng như các memecoins được phát hành bởi một số công ty khởi nghiệp và quốc gia, cho thấy rằng tiền điện tử đang thu hút giá trị kinh tế và xã hội thực sự. Xu hướng này tương tự như quá trình thực hiện tư cách bảo đảm trong các thị trường tài chính truyền thống và có thể dần dần phát triển thành một hiện tượng văn hóa mới.
Đáp ứng với sự thay đổi này, CEXs phải điều chỉnh chiến lược của họ một cách nhanh chóng. Nhà đầu tư không còn chờ đợi các sàn giao dịch CEX niêm yết mới để bắt đầu giao dịch tài sản tiềm năng. Để thu hút thêm người dùng và duy trì sự cạnh tranh, các sàn giao dịch cần tích hợp các chức năng on-chain và các yếu tố DeFi trong khi đảm bảo tính ổn định và tuân thủ của nền tảng. Chiến lược linh hoạt và sáng tạo này sẽ rất quan trọng trong việc thúc đẩy thị trường tiền điện tử vào giai đoạn tăng trưởng tiếp theo của nó.