Vào tháng 6 năm nay, gã khổng lồ môi giới trực tuyến Robinhood đã ra mắt một dịch vụ mới dành cho người dùng châu Âu, cung cấp cơ hội giao dịch "Token cổ phiếu" của các công ty kỳ lân hàng đầu chưa niêm yết như OpenAI, SpaceX. Robinhood thậm chí đã thực hiện Airdrop một lượng nhỏ Token OpenAI, SpaceX cho những người dùng mới đủ điều kiện để thu hút sự chú ý.
Tuy nhiên, hành động này ngay lập tức bị OpenAI phản đối. OpenAI đã đăng một thông điệp trên X để làm rõ rằng "những Token OpenAI này không đại diện cho quyền sở hữu OpenAI, chúng tôi không có bất kỳ mối quan hệ hợp tác nào với Robinhood." Dưới thông báo này, Elon Musk không trực tiếp bình luận về Token của Robinhood, nhưng ông đã chia sẻ và bình luận về tuyên bố của OpenAI, mỉa mai rằng "quyền sở hữu của các bạn mới là giả." Sự châm biếm này vừa châm biếm hoạt động vốn của OpenAI sau khi chuyển sang tổ chức có lợi nhuận, vừa chỉ ra rằng các công ty chưa niêm yết khá phản đối việc bị tước quyền "định giá" cho các loại cổ phần này.
Mặc dù có nhiều nghi ngờ, những nỗ lực của các công ty chứng khoán truyền thống phản ánh sự quan tâm mạnh mẽ của thị trường đối với giao dịch tài sản Pre-IPO trên chuỗi. Nguyên nhân rất đơn giản, lợi ích khổng lồ của thị trường sơ cấp lâu nay bị chiếm giữ bởi một số ít tổ chức và những người có giá trị tài sản ròng cao, nhiều công ty nổi tiếng có định giá tăng vọt khi niêm yết (hoặc bị mua lại). Lấy ví dụ về công ty phần mềm thiết kế Figma, vì lý do chống độc quyền mà không thể hoàn thành việc mua lại với Adobe, Figma đã niêm yết độc lập vào năm 2025, giá phát hành mỗi cổ phiếu là 33 USD, đóng cửa ngày đầu tiên tăng vọt lên 115,5 USD, tăng 250%; mức giá này tương ứng với giá trị thị trường gần 68 tỷ USD, vượt xa định giá 20 tỷ USD trong cuộc đàm phán mua lại trước đó với Adobe. Một ví dụ khác là sàn giao dịch tiền mã hóa Bullish vừa mới niêm yết, đã tăng vọt 290% sau khi mở cửa.
Những ví dụ này cho thấy, việc đầu tư vào các công ty như vậy trước khi niêm yết có thể mang lại lợi nhuận gấp nhiều lần, thậm chí hàng chục lần. Tuy nhiên, trong trường hợp truyền thống, việc các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia vào những cơ hội như vậy là khá khó khăn và phức tạp. Việc cho phép các nhà đầu tư nhỏ lẻ chia sẻ trước những lợi ích gia tăng từ các công ty ngôi sao niêm yết trong tương lai thông qua blockchain chính là điều khiến khái niệm Pre-IPO trên chuỗi trở nên hấp dẫn.
Quy mô và rào cản của thị trường vốn tư nhân
Trong vài thập kỷ qua, quy mô thị trường vốn tư nhân toàn cầu rất lớn và tăng trưởng nhanh chóng nhưng lại rất khép kín. Theo nghiên cứu của Yann Robard, đối tác của Dawson Management, trong bài viết "Tại Sao Vốn Tư Nhân Thắng Lợi: Suy Nghĩ Về Hai Mươi Lăm Năm Hiệu Suất Xuất Sắc", giá trị mà thị trường tư nhân tạo ra trong 25 năm qua gấp khoảng ba lần so với thị trường chứng khoán công trong cùng thời kỳ. Nhiều công ty xuất sắc trì hoãn hoặc thậm chí tránh việc niêm yết, mà có thể huy động hàng tỷ đô la thông qua nhiều vòng gọi vốn tư nhân. Ví dụ, OpenAI đã nhận được 6,6 tỷ đô la từ các nhà đầu tư như Microsoft, SoftBank vào tháng 10 năm 2024, và vào tháng 3 năm 2025, lại hoàn thành việc huy động 40 tỷ đô la, trở thành vụ huy động vốn tư nhân lớn nhất trong lịch sử. Với nguồn vốn tư nhân dồi dào, nhiều công ty có thể không niêm yết trong thời gian dài hoặc thậm chí không niêm yết. Kết quả là, lợi ích tăng trưởng khổng lồ đã được tạo ra trước khi các công ty niêm yết, và những người có thể tham gia vào những lợi ích này chỉ có các nhà đầu tư tổ chức, trong khi người bình thường hoàn toàn bị loại ra ngoài.
Biểu đồ so sánh giá trị tạo ra giữa thị trường tư nhân và thị trường cổ phiếu công trong 25 năm qua, nguồn: Dawsonpartners
Truyền thống, một số nền tảng giao dịch cấp hai dành cho nhà đầu tư giàu có (như Forge, EquityZen của Mỹ, v.v.) đã cung cấp các kênh chuyển nhượng cổ phần Pre-IPO hạn chế. Tuy nhiên, những nền tảng này chủ yếu áp dụng mô hình giao dịch điểm-đến-điểm, với ngưỡng giao dịch rất cao, thường chỉ dành cho các nhà đầu tư đủ điều kiện, yêu cầu đầu tư tối thiểu thường từ vài chục nghìn đô la. Mô hình OTC như vậy dẫn đến thanh khoản thị trường kém, thiếu cơ chế phát hiện giá, hiệu quả giao dịch thấp. Hơn nữa, nhiều điều lệ của các công ty kỳ lân có những hạn chế cao về việc chuyển nhượng cổ phần, và việc nhân viên hoặc cổ đông sớm bán cổ phần thường cần sự đồng ý của công ty.
Trong khuôn khổ quy định hiện tại, thị trường thứ cấp của vốn tư nhân gần như bị đóng cửa đối với các nhà đầu tư thông thường. Nhưng rào cản này cũng đang dần mở ra một số "khe hở", chẳng hạn như vào tháng 6 năm nay, thị trường tư nhân Nasdaq (NPM) đã ra mắt Tape D, đây là một bộ dữ liệu về các công ty tư nhân theo thời gian thực, nâng cao độ minh bạch về giá cả và khả năng định giá của các công ty tư nhân và trước khi niêm yết, người dùng có thể lấy thông tin mà họ muốn thông qua giao diện API. Điều này cũng cung cấp cho "oracle" một môi trường công bằng hơn.
Thị trường Pre-IPO không phải là lần đầu tiên xuất hiện trong lĩnh vực tiền điện tử. Trong vài năm qua, do hạn chế về hiệu suất kỹ thuật, môi trường tuân thủ và giáo dục nhà đầu tư chưa đủ, mô hình này luôn gặp khó khăn trong việc triển khai quy mô lớn. Nhưng hiện nay, tình hình đang dần trưởng thành, khả năng mở rộng của blockchain và trải nghiệm người dùng được nâng cao đáng kể, cơ sở hạ tầng như lưu ký, KYC/AML ngày càng hoàn thiện. Đồng thời, AI và các công ty tiền điện tử thường xuyên đến gần điểm IPO, cung cấp một câu chuyện mới và nhu cầu đầu tư cho việc tham gia sớm vào những mục tiêu tăng trưởng cao này. So với việc đặt cược vốn vào các tài sản tiền điện tử có độ biến động cao, sản phẩm token hóa Pre-IPO không chỉ mang tính đầu cơ mà còn có cấu trúc và lộ trình thoái vốn có thể dự đoán, thu hút nhiều nguồn vốn đang tìm kiếm sự đa dạng hóa.
Hơn nữa, thế hệ thiên niên kỷ và thế hệ Z đang trở thành lực lượng đầu tư chính, họ có xu hướng đầu tư trực tiếp, giao dịch thường xuyên và chủ động tìm kiếm cơ hội vốn tư nhân có tiềm năng cao, chẳng hạn như SpaceX, OpenAI, Anthropic, v.v. Tuy nhiên, trong khung truyền thống, họ gần như không thể tiếp cận những giao dịch này. Nếu thị trường Pre-IPO có thể tận dụng việc mã hóa trên chuỗi, chia nhỏ cổ phần chưa niêm yết thành các đơn vị nhỏ có thể tham gia với ngưỡng thấp, và giới thiệu cơ chế thanh khoản thứ cấp minh bạch, sẽ có cơ hội cung cấp cho những nhà đầu tư trẻ tuổi loại hình đầu tư có thể kiểm soát chi phí, tự quản lý và phù hợp với giá trị của họ, đồng thời mang lại cho vốn tư nhân một quỹ tiền mặt gia tăng chưa từng có từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ toàn cầu.
Nhóm Genz và thế hệ thiên niên kỷ có xu hướng đầu tư hơn là đưa tiền vào quỹ hưu trí, xem thêm dữ liệu chi tiết ở nhiều khía cạnh tại: Báo cáo nghiên cứu của Jarsy trên Medium.
Và thông qua việc token hóa, các quyền sở hữu chưa niêm yết vốn đắt đỏ và hiếm có có thể được chia nhỏ thành các token số nhỏ và giao dịch trên chuỗi 7×24 giờ. Hợp đồng thông minh còn có thể tự động thực hiện quyền lợi như chia cổ tức, bỏ phiếu, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả. Quan trọng hơn, nếu các token này có thể giao dịch trên DEX hoặc các nền tảng tuân thủ, các nhà tạo lập thị trường và các pool thanh khoản có thể cung cấp báo giá liên tục, tránh tình trạng thiếu thanh khoản của giao dịch hoàn toàn điểm đối điểm. Về lý thuyết, việc token hóa vốn tư nhân có thể cho phép các nhà đầu tư cá nhân toàn cầu tham gia vào sự phát triển của các công ty tư nhân hàng đầu với ngưỡng thấp và cải thiện cơ chế phát hiện giá, khiến việc định giá trở nên thị trường hơn và minh bạch hơn.
Tất nhiên, tầm nhìn càng lớn thì thực tế càng chật hẹp. Sự phức tạp của quy định truyền thống, sự kháng cự của các công ty tư nhân, và sự phức tạp trong việc kết nối công nghệ đều là những thách thức chưa được giải quyết trong con đường token hóa hiện tại. Dù vậy, trong hơn một năm qua, với sự thay đổi trong chính sách, chúng ta đã thấy một loạt các dự án khám phá giao dịch Pre-IPO trên chuỗi xuất hiện liên tiếp. Một số dự án tập trung vào giao dịch sản phẩm phái sinh và đòn bẩy, trong khi một số khác lại chú trọng vào việc chuyển nhượng cổ phần thực tế được token hóa.
Giao dịch trên chuỗi trước khi IPO
Danh mục nền tảng này tập trung vào trải nghiệm giao dịch, thường không nắm giữ quyền sở hữu thực tế của công ty mà là thông qua các sản phẩm phái sinh hoặc cơ chế khác để người dùng đặt cược vào sự tăng giảm giá trị của công ty chưa niêm yết. Lợi ích của việc này là ngưỡng gia nhập thấp, không liên quan đến quy trình chuyển nhượng quyền sở hữu phức tạp; nhưng thách thức nằm ở cơ sở định giá và rủi ro tuân thủ.
Ventuals**：có thể mở đòn bẩy 10 lần trên hợp đồng vĩnh viễn "Pre-IPO" trên Hyperliuqid**
Ventuals là một dự án mới được Paradigm ươm tạo, được thành lập bởi Alvin Hsia, người cũng là đồng sáng lập của nền tảng nội dung Subs.fun đã từng nổi đình nổi đám trong thời gian gần đây, trước đó anh cũng đã hợp tác ươm tạo nền tảng dữ liệu end-to-end Shadow với vai trò Eir (doanh nhân thường trú) tại Paradigm.
Mục tiêu của Ventuals là cho phép người dùng giao dịch hợp đồng vĩnh viễn (perpetual futures) của các công ty chưa niêm yết trên blockchain Hyperliquid. Mô hình này tương tự như giao dịch hợp đồng phổ biến trong thị trường tiền điện tử, nhưng tài sản cơ sở được thay thế bằng chỉ số định giá của các công ty khởi nghiệp nổi bật. Ưu điểm cốt lõi của Ventuals là không cần nắm giữ cổ phiếu cơ bản để cung cấp thị trường giao dịch, thực tế giống như các nền tảng dự đoán như Polymarket, tất nhiên điều này cũng cho phép nó tránh được nhiều yêu cầu quy định chứng khoán truyền thống (như xác thực danh tính, đủ điều kiện nhà đầu tư, v.v.).
Nền tảng tạo ra thị trường hợp đồng vĩnh viễn tùy chỉnh thông qua tiêu chuẩn HIP-3 của Hyperliquid và sử dụng một cơ chế "oracle lạc quan" để thu thập dữ liệu định giá: bất kỳ ai cũng có thể gửi dữ liệu định giá cho một công ty và đặt cọc đảm bảo, nếu không ai thách thức thì giá đó có hiệu lực; nếu có tranh chấp thì sẽ được quyết định thông qua bỏ phiếu trên chuỗi. Cơ chế này đã đưa sự đồng thuận định giá trong các đợt gọi vốn tư nhân khó thu thập lên chuỗi, cung cấp cơ sở cho việc định giá.
Phương pháp định giá của Ventuals cũng rất thú vị, không trực tiếp áp dụng giá cổ phiếu trong vòng tài trợ gần đây của công ty, mà sẽ lấy định giá công ty chia cho 1 tỷ làm giá neo cho token. Ví dụ, nếu định giá mới nhất của OpenAI là 3500 tỷ đô la, thì giá khởi điểm của 1 token vOAI được thiết lập là 350 đô la. Thiết kế này giảm ngưỡng giao dịch, khiến cho con số giá cả trở nên trực quan. Nhưng vấn đề là, định giá của các công ty tư nhân bản thân nó rất không minh bạch và tần suất cập nhật thấp, chủ yếu phụ thuộc vào thông tin tài trợ thỉnh thoảng hoặc giao dịch thứ cấp. Mặc dù Ventuals đã đưa vào các công nghệ như oracle + EMA (trung bình động lũy thừa) để làm mượt giá, nhưng sự không đối xứng thông tin vẫn là một vấn đề lớn: khi dữ liệu cơ sở bị chậm trễ hoặc thậm chí sai lệch, giao dịch phái sinh dựa trên đó cũng có thể khuếch đại sự biến động của thị trường, các nền tảng như Polymarket sử dụng oracle cũng gặp phải một số vấn đề do những khiếm khuyết của nó, và khi quy mô lớn hơn, quy trình giao dịch nhanh chóng có thể gây ra những rắc rối lớn hơn cho Ventuals.
Nhờ vào đội ngũ sáng lập đã dùng tiền của các nhà đầu tư để mua Ferrari, thị trường đã đánh giá giá trị của họ giảm mạnh, nguồn: Ventuals
Là một nền tảng giao dịch, Ventuals có điểm mạnh lớn nhất là cung cấp cơ hội giao dịch với đòn bẩy lên đến 10 lần cho cả mua và bán, cho phép người dùng "đầu tư nhỏ nhưng lợi nhuận lớn". Tuy nhiên, hiện tại nền tảng vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm (chỉ hoạt động trên mạng thử nghiệm). Ventuals theo đuổi đường hướng hoàn toàn phi tập trung cho các sản phẩm phái sinh, thông qua việc khớp lệnh hiệu suất cao trên chuỗi (khả năng của Hyperliquid lên tới 100.000 lệnh mỗi giây), cố gắng xây dựng một sàn giao dịch Pre-IPO toàn cầu không cần trung gian đáng tin cậy. Tất nhiên, những thách thức về quy định mà nó phải đối mặt vẫn còn rất lớn, mặc dù không nắm giữ cổ phiếu thực, nhưng các hợp đồng này về bản chất đang đặt cược vào giá chứng khoán, vẫn có thể bị cơ quan quản lý coi là sản phẩm phái sinh chứng khoán, trong khi ai cung cấp thanh khoản, ai đảm bảo độ chính xác của oracle vẫn là điều chưa biết.
Earlybird**：Thị trường đa chiều Pre-IPO trên Solana**
Earlybird được phát triển bởi đội ngũ của thị trường NFT Hyperspace trên Solana (đã ngừng hoạt động vào năm 2024, Twitter thậm chí đã được đổi tên trực tiếp từ Hyperspace thành Earlybird), cũng nhắm đến việc cho phép người dùng "làm nhiều hoặc làm ngược lại công ty trước khi IPO", định vị là nền tảng giao dịch cổ phần tư nhân thế hệ tiếp theo dành cho nhà đầu tư nhỏ lẻ. Đội ngũ đã nhận được sự đầu tư từ các quỹ đầu tư mạo hiểm hàng đầu trong lĩnh vực tiền điện tử (như Dragonfly, Pantera) và đã tích lũy kinh nghiệm trong lĩnh vực NFT trên Solana, nay chuyển sang lĩnh vực Pre-IPO.
Có vẻ như giá cả mà hai nền tảng oracle cung cấp có chút khác biệt, không biết sau khi ra mắt có sửa chữa không, tương lai có thể mang đến polymarket có thể kiếm lợi từ nhiều nền tảng.
Đội ngũ sáng lập của Earlybird bao gồm Kamil Mafoud và Santhosh Narayan, những người đồng sáng lập Hyperspace. Được cho là sau khi Hyperspace đóng cửa hoạt động NFT vào năm 2024, đội ngũ này đã bắt đầu tập trung vào việc phát triển Earlybird. Thực tế, với họ, "Nền tảng Pre IPO" có thể dễ dàng hơn "Nền tảng NFT", cả hai đều có kinh nghiệm làm việc tại Morgan Stanley và đã làm nhà phân tích đầu tư trong nhiều năm, mối quan hệ trên Phố Wall có thể quan trọng hơn trong lĩnh vực này so với mối quan hệ trong thế giới tiền điện tử.
Sản phẩm cụ thể của Earlybird vẫn chưa được công khai đầy đủ (nền tảng vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm đóng với chế độ đăng ký) nhưng có thể trải nghiệm sản phẩm từ mạng thử nghiệm Dev (sẽ có 10.000 đô la Mỹ tiền trải nghiệm lol). Nhìn từ quảng cáo của nó, rất có thể nó tương tự với Ventuals, sử dụng các sản phẩm phái sinh trên chuỗi hoặc tài sản mô phỏng, cho phép người dùng đặt cược vào sự tăng giảm định giá của các công ty chưa niêm yết. Môi trường chuỗi nhanh và phí thấp của Solana cũng phù hợp để xây dựng thị trường giao dịch thời gian thực. Nhóm có thể sẽ áp dụng cơ chế nhà tạo lập thị trường theo sổ lệnh (orderbook) hoặc AMM, để cung cấp tính thanh khoản liên tục hơn so với OTC truyền thống. Đáng chú ý là, trên Solana đã có các thực hành giao dịch tài sản tương tự như Pre-IPO, chẳng hạn như PreStocks, và các giao dịch tài sản chứng khoán Mỹ trên chuỗi trước đó (như tài sản tổng hợp mStock trên Mango Markets đã biến mất).
Logic giao dịch của Earlybird, nguồn: @0xprotonkid
Từ góc độ định vị thị trường, Earlybird có thể đi theo con đường mở và phi tập trung hơn, với các hạn chế về khu vực và yêu cầu đủ điều kiện cho người dùng tương đối lỏng lẻo. Nói tóm lại, Earlybird là nhà khám phá tích cực của Solana trong lĩnh vực Pre-IPO, nó cũng như Ventuals đã chọn cách "không đụng đến cổ phần thực, mà thực hiện thị trường bằng các sản phẩm phái sinh", thành công hay thất bại của nó phần lớn phụ thuộc vào khả năng giải quyết hai vấn đề cốt lõi là định giá và tuân thủ quản lý rủi ro.
PreStock**(được hỗ trợ bởi Republic): nền tảng giao dịch Token cổ phần "đứa trẻ ngoan"**
So với mô hình "tài sản nhẹ" của Ventuals và Earlybird, PreStocks gần gũi hơn với giao dịch cổ phiếu theo nghĩa truyền thống, chỉ là đã được chuyển lên blockchain. PreStocks được thành lập bởi một đội ngũ từ Singapore, được hỗ trợ bởi nền tảng đầu tư tư nhân lâu đời Republic Capital, thông qua các phương tiện mục đích đặc biệt (SPV) nắm giữ cổ phần của các công ty tư nhân thực, và phát hành token được neo 1:1.
Nói một cách đơn giản, nếu PreStocks mua một loạt cổ phiếu gốc của OpenAI thông qua một SPV, họ sẽ đúc token "pOPENAI" trên Solana theo tỷ lệ một cổ phiếu tương ứng với một token để người dùng giao dịch. Mỗi token đều có cổ phiếu thực sự làm nền tảng, nhà đầu tư nắm giữ token có thể tận hưởng các quyền lợi kinh tế gần giống như việc nắm giữ cổ phiếu (lợi nhuận từ việc tăng giá cổ phiếu, hiện thực hóa từ IPO trong tương lai, v.v.), chỉ là không có tư cách cổ đông hợp pháp trực tiếp hoặc nhận cổ tức.
PreStocks hiện đã hỗ trợ giao dịch Token của 22 công ty tư nhân, bao gồm các unicorn nổi tiếng như OpenAI, Canva. Người dùng chỉ cần một ví Solana, với vài đô la tối thiểu có thể mua bán các Token này, không có hạn chế về ngưỡng đầu tư. Các Token trên PreStocks có thể chuyển khoản tự do trên chuỗi, giao dịch hoặc cho vay trên nền tảng DEX, thậm chí có thể cung cấp thanh khoản để kiếm phí giao dịch, hoặc sử dụng chúng để xây dựng các sản phẩm cấu trúc mới. PreStocks đã tích hợp bộ tổng hợp Jupiter và nhà tạo lập thị trường Meteora, thực hiện giao dịch 7×24 giờ và thanh toán ngay lập tức.
Để đảm bảo mỗi đồng Token đều có sự hỗ trợ thực tế từ cổ phiếu, PreStocks được giữ bởi các tổ chức ủy thác được quản lý và cam kết công bố báo cáo kiểm toán định kỳ. Tuy nhiên, hiện tại đội ngũ chưa công khai tài liệu chứng minh chi tiết về vị trí nắm giữ, chỉ đơn giản tuyên bố rằng tất cả các Token đều được đảm bảo 100%. Xét đến việc liên quan đến quyền sở hữu cổ phần của các công ty chưa niêm yết, PreStocks phải đối mặt với áp lực tuân thủ lớn, do đó họ đã chặn người dùng từ các khu vực pháp lý chính như Mỹ (trong khi giao dịch trên chuỗi không cần KYC, việc đúc hoặc đổi PreStocks thì cần phải có KYC), địa điểm đăng ký của công ty được chọn ở Singapore, cũng là do quy định tương đối thoải mái.
Người sáng lập PreStocks, Xavier Ekkel, đã từng tuyên bố rằng tầm nhìn của ông là làm cho đầu tư vốn tư nhân trở nên đơn giản như giao dịch cổ phiếu công khai. PreStocks đã thực sự phần nào làm giảm bớt sự độc quyền của thị trường thứ cấp truyền thống bằng cách cung cấp cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ kênh tiếp cận với các kỳ lân mà không có rào cản. Tuy nhiên, mô hình này cũng có những hạn chế rõ ràng. Thứ nhất là tính thanh khoản: Do nguồn cổ phiếu của mỗi công ty có hạn (trên nền tảng PreStocks hiện tại, giá trị vốn hóa thị trường của một công ty thường chỉ khoảng vài trăm ngàn đô la), độ sâu của thị trường rất nông, giao dịch lớn đều có thể ảnh hưởng đến giá cả, trong khi đó so với các tổ chức thứ cấp lâu đời như Forge, quy mô giao dịch trung vị mà họ xử lý đã vượt quá 5 triệu đô la, và họ sở hữu hệ thống quản lý đơn hàng cấp độ tổ chức, hệ thống giao dịch của PreeStocks muốn được xây dựng thì cần có một cơ sở người dùng rộng rãi hơn để hỗ trợ.
Thứ hai, khả năng mở rộng của nó cũng bị hạn chế bởi "1:1 sở hữu cổ phần". Mỗi khi có một đối tượng mới, PreStocks phải thỏa thuận mua cổ phiếu thật ngoài thực tế, điều này cần phải giao tiếp từng trường hợp với bên bán (nhân viên, VC, quỹ, v.v.), quá trình này kéo dài và bị ràng buộc bởi ý muốn của công ty mục tiêu. Thêm vào đó, PreStocks không phải là sàn giao dịch chứng khoán được cấp phép, mà hoạt động chủ yếu trong vùng xám, một khi cơ quan quản lý thay đổi thái độ, nền tảng có thể bị buộc phải hạn chế hoặc thu hồi tài sản liên quan.
Nhìn chung, PreStocks đã áp dụng một con đường thực tế hơn so với các sản phẩm phái sinh, sử dụng tiền thật để «mua đường» cho nhà đầu tư nhỏ lẻ. Ưu điểm của nó là quyền lợi của nhà đầu tư được bảo vệ tốt hơn (có cổ phiếu thực làm bảo chứng, có thể nhận được thanh toán thực tế khi IPO trong tương lai), nhưng nhược điểm là chi phí vận hành cao và thách thức về tuân thủ quy định lớn. Tác giả cho rằng Repuic muốn phát triển PreStocks thành «nền tảng giao dịch có tính thanh khoản cao» trên chuỗi như một hình thức phân phối token của mình, vì nó hoạt động theo quy tắc Reg CF, giới hạn đầu tư trong 5.000 đô la và yêu cầu khóa trong một năm, đồng thời chỉ có tính thanh khoản và hạn chế «khóa» trên nền tảng giao dịch tập trung tuân thủ mà họ đã mua lại, INX, điều này đi ngược lại với mục đích ban đầu của sản phẩm, vì vậy họ đã chọn PreStocks như một «con đường tắt».
Nền tảng tập trung vào token hóa cổ phần thực.
Nền tảng trong danh mục này cung cấp cơ hội cho các nhà đầu tư cuối cùng mua quyền sở hữu của các công ty chưa niêm yết, về bản chất đây là một hình thức phát hành chứng khoán trên chuỗi hoặc gây quỹ riêng. Chúng thường yêu cầu giữ hoặc khóa cổ phiếu thực tế, thông qua Token như một chứng nhận để nhà đầu tư chia sẻ lợi nhuận trong tương lai. Mô hình này gần gũi hơn với tài chính truyền thống, nhưng đã sử dụng blockchain để đăng ký và chuyển nhượng, do đó thường được điều hành bởi các công ty tài chính truyền thống hoặc công ty Fintech.
Jarsy**：Trang web mua sắm nhóm cho Token quyền sở hữu**
Trong số nhiều dự án Pre-IPO, Jarsy được coi là một trong những dự án đi từng bước vững chắc. Nó được ra mắt vào năm 2024 trên mạng Arbitrum một cách khiêm tốn, công ty đứng sau Jarsy, Inc. có trụ sở tại San Francisco, Mỹ, do Hanqin, Chunyang Shen, Yiying Hu và những người khác sáng lập, đội ngũ sáng lập bao gồm các cựu giám đốc điều hành của Uber Trung Quốc, người phụ trách kỹ thuật của Afterpay, có hiểu biết sâu sắc về vận hành và quản lý sản phẩm internet. Đã nhận được khoản đầu tư 5 triệu USD từ các tổ chức như Breyer Capital, trong số các nhà đầu tư còn có CEO của Mysten Labs Evan Cheng, CEO của Anchorage Nathan McCauley, CEO của Huma Finance Richard Liu và nhiều nhân vật nổi tiếng trong ngành. Sứ mệnh của Jarsy là "dân chủ hóa đầu tư tư nhân bằng blockchain", thông qua việc hỗ trợ tài sản thực 1:1 nghiêm ngặt, cung cấp kênh cho các nhà đầu tư thông thường mua cổ phần của các công ty kỳ lân.
Mô hình hoạt động của Jarsy là đầu tiên phát hành sản phẩm cổ phần Pre-IPO của công ty mục tiêu trên nền tảng, cho phép người dùng đặt trước (thanh toán bằng USDC hoặc đô la Mỹ). Khi đạt được một mức độ đặt trước nhất định, Jarsy sẽ đứng ra thương lượng với các quỹ đầu tư mạo hiểm, cổ đông sớm hoặc nhân viên nắm giữ cổ phần của công ty đó để sử dụng số tiền huy động được để mua một số lượng cổ phần thực tế. Nếu việc mua lại thành công, sẽ đúc ra số lượng Token tương ứng với số cổ phần thực tế đã thu được để phân phối cho các nhà đầu tư; nếu thương lượng thất bại hoặc huy động không đủ, số tiền sẽ được hoàn lại theo đúng con đường. Quy trình này tương tự như việc chuyển nhượng cổ phần tư nhân truyền thống, nhưng dựa vào tư tưởng huy động trước và mua sau của crowdfunding, cũng như Token trên chuỗi như một bằng chứng quyền lợi.
Jarsy cũng sẽ đưa tất cả tài sản cổ phiếu mà mình nắm giữ vào một SPV (công ty mục đích đặc biệt) để quản lý và cung cấp trang chứng minh dự trữ trên chuỗi thời gian thực để tra cứu. Mỗi Jarsy Token mà nhà đầu tư mua (như JSPACEX đại diện cho cổ phần của SpaceX) đều có một cổ phiếu thực tế tương ứng làm hỗ trợ. Mặc dù người nắm giữ token không phải là cổ đông hợp pháp của công ty, nhưng họ được hưởng quyền lợi kinh tế gần như tương đương với việc nắm giữ cổ phiếu, bao gồm việc thanh khoản khi IPO trong tương lai, giá trị khi bị mua lại, thậm chí có thể là lợi nhuận cổ tức. Điều này cũng khiến Jarsy khác với các dự án khác đã đề cập ở trên, mà giống như một "trang web mua sắm nhóm" cho vốn cổ phần tư nhân.
Nhưng Jarsy vẫn giảm đáng kể rào cản tham gia, mỗi khoản đầu tư tối thiểu chỉ cần 10 đô la. Điều đáng quý hơn nữa là, ngoại trừ các nhà đầu tư Mỹ, người dùng toàn cầu đều không cần chứng nhận nhà đầu tư đủ điều kiện để tham gia. Jarsy còn tối ưu hóa trải nghiệm người dùng Web2, quy trình hỗ trợ đăng ký email và thanh toán bằng tiền pháp định, tạo ví lưu ký cho người dùng, khi mua Token gần như không cảm nhận được sự phức tạp của blockchain. Jarsy chú trọng đến sự tuân thủ và dễ sử dụng, cố gắng xây dựng một sản phẩm cầu nối giữa "Giao diện Web2 + Hậu cần Web3". Kể từ khi ra mắt, Jarsy đã cho ra mắt các cổ phần được mã hóa của các công ty nổi tiếng như Anthropic, Stripe, Perplexity AI, nhiều sản phẩm vừa được ra mắt đã ngay lập tức bị bán hết.
Tất nhiên, chế độ Jarsy vẫn phải đối mặt với hai vấn đề lớn. Thứ nhất là tính thanh khoản, do nguồn cung của mỗi loại代币 trong Jarsy phụ thuộc vào số lượng cổ phần thực tế đã nhận được, trong khi cổ phần tư nhân thiếu giá định công khai trên thị trường. Khi những người nắm giữ nhiều代币 bán tháo, dễ dẫn đến tình trạng giá cả sụt giảm mạnh hoặc không có ai mua. Hiện tại, Jarsy nắm giữ một số cổ phiếu lớn nhất là X.ai (khoảng 350.000 USD), Circle (490.000 USD) và SpaceX (670.000 USD), quy mô đều không lớn. Trong một thị trường nông như vậy, một lệnh bán vài chục nghìn USD có thể đẩy giá sụp đổ, độ sâu giao dịch rõ ràng là không đủ.
Thứ hai là vấn đề nút thắt mở rộng mà các dự án "giữ vị trí thực" đều sẽ gặp phải. Việc Jarsy tăng thêm một sản phẩm yêu cầu nỗ lực nhiều hơn rất nhiều so với "nền tảng mô hình phái sinh", và yêu cầu về mối quan hệ và tài nguyên rất cao. Hơn nữa, mặc dù Jarsy tự xưng "tuân thủ quy định là ưu tiên hàng đầu", nhưng cuối cùng cung cấp là các token chứng khoán chưa được đăng ký, vẫn tồn tại sự không chắc chắn trong môi trường quản lý của Mỹ. Tuy nhiên, Jarsy đã chủ động hợp tác với một số công ty luật hàng đầu WSGR (Wilson Sonsini, Goodrich & Rosati) để lập kế hoạch cho lộ trình tuân thủ, cho thấy họ có ý định tìm kiếm miễn trừ hoặc phê duyệt quy định, có thể sẽ được các tổ chức ưa chuộng hơn trong môi trường tuân thủ hiện tại.
Tổng đúng như CEO Han Qin đã nói: "Chúng tôi thành lập Jarsy là để đưa những cơ hội đầu tư tư nhân lâu nay bị các tổ chức độc quyền đến với người dân bình thường." Mặc dù có những thách thức như thanh khoản và tuân thủ, Jarsy đã bước những bước đầu tiên quan trọng và hiện đang là một trong những "nền tảng token hóa cổ phần" tương đối tuân thủ. Khi người dùng tăng trưởng và quy mô tài sản mở rộng, nếu có thể dần dần nhận được sự công nhận từ cơ quan quản lý, không loại trừ khả năng token của nó sẽ được lưu thông trên thị trường thứ cấp tuân thủ, khiến cho "Cổ phần Pre-IPO" thực sự trở thành một loại tài sản phổ biến.
Opening Bell**：Nhà tiên phong trong cải cách chuỗi cổ phiếu truyền thống**
Nền tảng Opening Bell do Superstate phát triển cung cấp một con đường khác, cho phép các công ty đưa cổ phiếu của mình lên chuỗi trực tiếp. Khác với các dự án trước đó mà bên thứ ba mua cổ phiếu phát hành token, ở đây công ty tự trở thành chủ thể phát hành. Vào tháng 5 năm 2025, Superstate (công ty công nghệ tài chính tuân thủ do người sáng lập Compound Robert Leshner và những người khác thành lập) đã công bố ra mắt Opening Bell, cho phép các cổ phiếu đã đăng ký với SEC hoặc các công ty tư nhân đủ điều kiện giao dịch trên chuỗi 24/7 thông qua chuỗi Solana. Nói một cách đơn giản, các công ty niêm yết công khai hoặc công ty tư nhân có thể phát hành token cổ phiếu trên nền tảng Opening Bell và đảm bảo rằng các token này đại diện cho quyền sở hữu hợp pháp thực tế (không phải sản phẩm tổng hợp Mirror token).
Những người tiên phong đầu tiên trong mô hình này bao gồm công ty niêm yết trên Nasdaq Upexi (mã chứng khoán UPXI) và công ty SOL Strategies của Canada, gần đây đã gây chú ý vì công ty cổ phiếu Ethereum Galaxy Digital cũng tham gia (tuy nhiên chỉ có trường hợp của SOL Strategies vẫn chưa niêm yết trên Nasdaq). Điều này cần một cấu trúc pháp lý nghiêm ngặt để hỗ trợ, ví dụ như Superstate đã đăng ký đại lý đăng ký số tại Mỹ (transfer agent), đảm bảo rằng danh sách cổ đông trên chuỗi đồng bộ với đăng ký truyền thống.
Sự xuất hiện của Opening Bell đánh dấu sự hội nhập sâu hơn giữa tài chính truyền thống và blockchain. Thông qua nền tảng này, cổ phiếu của công ty có thể giao dịch 24 giờ một ngày theo thời gian thực, điều này mang lại tính linh hoạt và minh bạch chưa từng có, cổ phiếu trở nên "always on" như tiền điện tử. Các công ty tư nhân cũng có cơ hội tận dụng Opening Bell để có được tính thanh khoản trước, một số công ty dự kiến niêm yết hoặc không vội vàng thực hiện IPO hoàn toàn có thể tiếp cận các nhà đầu tư toàn cầu thông qua việc phát hành cổ phiếu trên chuỗi để thực hiện huy động vốn hoặc hiện thực hóa cổ phần. Superstate đã nêu rõ rằng khách hàng mục tiêu của Opening Bell bao gồm cả các công ty đã niêm yết và các "công ty tư nhân giai đoạn muộn" đang tìm kiếm tính thanh khoản.
Tất nhiên, sự thúc đẩy của mô hình này vẫn cần sự đồng ý từ các cơ quan quản lý. Hiện tại, các công ty như SOL Strategies đã công bố kế hoạch lên chuỗi mặc dù đã nộp tài liệu xin SEC nhưng đều ghi chú "chờ phê duyệt của cơ quan quản lý". Nhưng ít nhất trong xu hướng, các cơ quan quản lý đã thể hiện thái độ thảo luận cởi mở hơn về việc tài sản hóa token, SEC của Mỹ đã tổ chức một hội nghị bàn tròn chuyên đề vào năm 2025 để thảo luận về token chứng khoán, ngay cả CEO của Blackstone, CEO của Robinhood và các ông lớn truyền thống khác cũng đã công khai bày tỏ ý kiến ủng hộ. Superstate bản thân đã có kinh nghiệm thành công trong lĩnh vực stablecoin (USTB) và quỹ trái phiếu quốc gia trên chuỗi, nay mở rộng sang lĩnh vực chứng khoán, có thể nói là thời điểm rất thích hợp.
Về mặt Pre-IPO, Opening Bell cung cấp một con đường IPO gián tiếp, công ty không cần phải trải qua quy trình IPO truyền thống dài dòng, mà có thể thực hiện giao dịch cổ phiếu công khai ngay từ giai đoạn huy động vốn riêng tư thông qua blockchain. Chẳng hạn, một công ty kỳ lân hoàn toàn có thể phát hành một phần mã thông báo quyền sở hữu trên Opening Bell để giao dịch, và khi điều kiện chín muồi, có thể chính thức IPO hoặc trực tiếp hợp nhất. Điều này hơi giống với thị trường OTC trong quá khứ, nhưng nhờ có công nghệ trên chuỗi, độ minh bạch và hiệu quả được nâng cao đáng kể.
Từ một góc độ nào đó, nếu mô hình này được công nhận, các IPO trong tương lai có thể không còn cần đến các nhà bảo lãnh phát hành của Phố Wall, mà sẽ được thực hiện trên chuỗi. Nhìn từ góc độ này, Superstate giống như "Binance Alpha" của Nasdaq.
Thời đại dân chủ hóa đầu tư đã đến?
Làm cho cơ hội đầu tư vào các công ty chưa niêm yết trở nên mở và hiệu quả hơn. Đối với đông đảo nhà đầu tư bình thường, đây chắc chắn là một xu hướng thú vị. Từ góc độ cơ hội tài sản, điều này giúp thu hẹp khoảng cách giữa công chúng và các nhà đầu tư tổ chức. Nhưng hiện tại, lĩnh vực Pre-IPO trên chuỗi vẫn đang đối mặt với cơ hội và rủi ro. "Tuân thủ quy định" và "thái độ thù địch của công ty mục tiêu" là thanh gươm Damocles treo trên đầu các dự án loại này.
Ôm lấy quy định và hợp tác nên là hướng chính của giao dịch Pre-IPO trên chuỗi. Ngày càng nhiều tổ chức tài chính truyền thống và nhà đầu tư thực sự thể hiện sự quan tâm đến lĩnh vực này. Ví dụ, Sở giao dịch Hồng Kông, Nasdaq và các tổ chức khác đang nghiên cứu về chứng khoán token hóa; các VC nổi tiếng có thể xem xét hợp tác với các nền tảng này để phát hành một phần cổ phần lên chuỗi mà không ảnh hưởng đến quyền kiểm soát của công ty. Mô hình hợp tác mới giữa LP và GP này, nếu thành công, sẽ hứa hẹn thúc đẩy nhanh chóng việc token hóa vốn cổ phần tư nhân. Nhưng không còn nghi ngờ gì nữa, giao dịch lên chuỗi Pre-IPO là một lĩnh vực mới đầy tiềm năng. Giao dịch tự do cổ phần chưa niêm yết này như một "Con ngựa thành Troy" có thể cuối cùng mở ra "Cổng thành" của hình thức thị trường vốn tối thượng, có lẽ chúng ta chỉ còn vài bước nữa để đến cổng thành.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Thời đại Pre-IPO trên chuỗi đã đến, các công ty mã hóa sẽ sắp xếp như thế nào?
Vào tháng 6 năm nay, gã khổng lồ môi giới trực tuyến Robinhood đã ra mắt một dịch vụ mới dành cho người dùng châu Âu, cung cấp cơ hội giao dịch "Token cổ phiếu" của các công ty kỳ lân hàng đầu chưa niêm yết như OpenAI, SpaceX. Robinhood thậm chí đã thực hiện Airdrop một lượng nhỏ Token OpenAI, SpaceX cho những người dùng mới đủ điều kiện để thu hút sự chú ý.
Tuy nhiên, hành động này ngay lập tức bị OpenAI phản đối. OpenAI đã đăng một thông điệp trên X để làm rõ rằng "những Token OpenAI này không đại diện cho quyền sở hữu OpenAI, chúng tôi không có bất kỳ mối quan hệ hợp tác nào với Robinhood." Dưới thông báo này, Elon Musk không trực tiếp bình luận về Token của Robinhood, nhưng ông đã chia sẻ và bình luận về tuyên bố của OpenAI, mỉa mai rằng "quyền sở hữu của các bạn mới là giả." Sự châm biếm này vừa châm biếm hoạt động vốn của OpenAI sau khi chuyển sang tổ chức có lợi nhuận, vừa chỉ ra rằng các công ty chưa niêm yết khá phản đối việc bị tước quyền "định giá" cho các loại cổ phần này.
Mặc dù có nhiều nghi ngờ, những nỗ lực của các công ty chứng khoán truyền thống phản ánh sự quan tâm mạnh mẽ của thị trường đối với giao dịch tài sản Pre-IPO trên chuỗi. Nguyên nhân rất đơn giản, lợi ích khổng lồ của thị trường sơ cấp lâu nay bị chiếm giữ bởi một số ít tổ chức và những người có giá trị tài sản ròng cao, nhiều công ty nổi tiếng có định giá tăng vọt khi niêm yết (hoặc bị mua lại). Lấy ví dụ về công ty phần mềm thiết kế Figma, vì lý do chống độc quyền mà không thể hoàn thành việc mua lại với Adobe, Figma đã niêm yết độc lập vào năm 2025, giá phát hành mỗi cổ phiếu là 33 USD, đóng cửa ngày đầu tiên tăng vọt lên 115,5 USD, tăng 250%; mức giá này tương ứng với giá trị thị trường gần 68 tỷ USD, vượt xa định giá 20 tỷ USD trong cuộc đàm phán mua lại trước đó với Adobe. Một ví dụ khác là sàn giao dịch tiền mã hóa Bullish vừa mới niêm yết, đã tăng vọt 290% sau khi mở cửa. Những ví dụ này cho thấy, việc đầu tư vào các công ty như vậy trước khi niêm yết có thể mang lại lợi nhuận gấp nhiều lần, thậm chí hàng chục lần. Tuy nhiên, trong trường hợp truyền thống, việc các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia vào những cơ hội như vậy là khá khó khăn và phức tạp. Việc cho phép các nhà đầu tư nhỏ lẻ chia sẻ trước những lợi ích gia tăng từ các công ty ngôi sao niêm yết trong tương lai thông qua blockchain chính là điều khiến khái niệm Pre-IPO trên chuỗi trở nên hấp dẫn.
Quy mô và rào cản của thị trường vốn tư nhân
Trong vài thập kỷ qua, quy mô thị trường vốn tư nhân toàn cầu rất lớn và tăng trưởng nhanh chóng nhưng lại rất khép kín. Theo nghiên cứu của Yann Robard, đối tác của Dawson Management, trong bài viết "Tại Sao Vốn Tư Nhân Thắng Lợi: Suy Nghĩ Về Hai Mươi Lăm Năm Hiệu Suất Xuất Sắc", giá trị mà thị trường tư nhân tạo ra trong 25 năm qua gấp khoảng ba lần so với thị trường chứng khoán công trong cùng thời kỳ. Nhiều công ty xuất sắc trì hoãn hoặc thậm chí tránh việc niêm yết, mà có thể huy động hàng tỷ đô la thông qua nhiều vòng gọi vốn tư nhân. Ví dụ, OpenAI đã nhận được 6,6 tỷ đô la từ các nhà đầu tư như Microsoft, SoftBank vào tháng 10 năm 2024, và vào tháng 3 năm 2025, lại hoàn thành việc huy động 40 tỷ đô la, trở thành vụ huy động vốn tư nhân lớn nhất trong lịch sử. Với nguồn vốn tư nhân dồi dào, nhiều công ty có thể không niêm yết trong thời gian dài hoặc thậm chí không niêm yết. Kết quả là, lợi ích tăng trưởng khổng lồ đã được tạo ra trước khi các công ty niêm yết, và những người có thể tham gia vào những lợi ích này chỉ có các nhà đầu tư tổ chức, trong khi người bình thường hoàn toàn bị loại ra ngoài.
Biểu đồ so sánh giá trị tạo ra giữa thị trường tư nhân và thị trường cổ phiếu công trong 25 năm qua, nguồn: Dawsonpartners
Truyền thống, một số nền tảng giao dịch cấp hai dành cho nhà đầu tư giàu có (như Forge, EquityZen của Mỹ, v.v.) đã cung cấp các kênh chuyển nhượng cổ phần Pre-IPO hạn chế. Tuy nhiên, những nền tảng này chủ yếu áp dụng mô hình giao dịch điểm-đến-điểm, với ngưỡng giao dịch rất cao, thường chỉ dành cho các nhà đầu tư đủ điều kiện, yêu cầu đầu tư tối thiểu thường từ vài chục nghìn đô la. Mô hình OTC như vậy dẫn đến thanh khoản thị trường kém, thiếu cơ chế phát hiện giá, hiệu quả giao dịch thấp. Hơn nữa, nhiều điều lệ của các công ty kỳ lân có những hạn chế cao về việc chuyển nhượng cổ phần, và việc nhân viên hoặc cổ đông sớm bán cổ phần thường cần sự đồng ý của công ty.
Trong khuôn khổ quy định hiện tại, thị trường thứ cấp của vốn tư nhân gần như bị đóng cửa đối với các nhà đầu tư thông thường. Nhưng rào cản này cũng đang dần mở ra một số "khe hở", chẳng hạn như vào tháng 6 năm nay, thị trường tư nhân Nasdaq (NPM) đã ra mắt Tape D, đây là một bộ dữ liệu về các công ty tư nhân theo thời gian thực, nâng cao độ minh bạch về giá cả và khả năng định giá của các công ty tư nhân và trước khi niêm yết, người dùng có thể lấy thông tin mà họ muốn thông qua giao diện API. Điều này cũng cung cấp cho "oracle" một môi trường công bằng hơn.
Thị trường Pre-IPO không phải là lần đầu tiên xuất hiện trong lĩnh vực tiền điện tử. Trong vài năm qua, do hạn chế về hiệu suất kỹ thuật, môi trường tuân thủ và giáo dục nhà đầu tư chưa đủ, mô hình này luôn gặp khó khăn trong việc triển khai quy mô lớn. Nhưng hiện nay, tình hình đang dần trưởng thành, khả năng mở rộng của blockchain và trải nghiệm người dùng được nâng cao đáng kể, cơ sở hạ tầng như lưu ký, KYC/AML ngày càng hoàn thiện. Đồng thời, AI và các công ty tiền điện tử thường xuyên đến gần điểm IPO, cung cấp một câu chuyện mới và nhu cầu đầu tư cho việc tham gia sớm vào những mục tiêu tăng trưởng cao này. So với việc đặt cược vốn vào các tài sản tiền điện tử có độ biến động cao, sản phẩm token hóa Pre-IPO không chỉ mang tính đầu cơ mà còn có cấu trúc và lộ trình thoái vốn có thể dự đoán, thu hút nhiều nguồn vốn đang tìm kiếm sự đa dạng hóa.
Hơn nữa, thế hệ thiên niên kỷ và thế hệ Z đang trở thành lực lượng đầu tư chính, họ có xu hướng đầu tư trực tiếp, giao dịch thường xuyên và chủ động tìm kiếm cơ hội vốn tư nhân có tiềm năng cao, chẳng hạn như SpaceX, OpenAI, Anthropic, v.v. Tuy nhiên, trong khung truyền thống, họ gần như không thể tiếp cận những giao dịch này. Nếu thị trường Pre-IPO có thể tận dụng việc mã hóa trên chuỗi, chia nhỏ cổ phần chưa niêm yết thành các đơn vị nhỏ có thể tham gia với ngưỡng thấp, và giới thiệu cơ chế thanh khoản thứ cấp minh bạch, sẽ có cơ hội cung cấp cho những nhà đầu tư trẻ tuổi loại hình đầu tư có thể kiểm soát chi phí, tự quản lý và phù hợp với giá trị của họ, đồng thời mang lại cho vốn tư nhân một quỹ tiền mặt gia tăng chưa từng có từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ toàn cầu.
Nhóm Genz và thế hệ thiên niên kỷ có xu hướng đầu tư hơn là đưa tiền vào quỹ hưu trí, xem thêm dữ liệu chi tiết ở nhiều khía cạnh tại: Báo cáo nghiên cứu của Jarsy trên Medium.
Và thông qua việc token hóa, các quyền sở hữu chưa niêm yết vốn đắt đỏ và hiếm có có thể được chia nhỏ thành các token số nhỏ và giao dịch trên chuỗi 7×24 giờ. Hợp đồng thông minh còn có thể tự động thực hiện quyền lợi như chia cổ tức, bỏ phiếu, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả. Quan trọng hơn, nếu các token này có thể giao dịch trên DEX hoặc các nền tảng tuân thủ, các nhà tạo lập thị trường và các pool thanh khoản có thể cung cấp báo giá liên tục, tránh tình trạng thiếu thanh khoản của giao dịch hoàn toàn điểm đối điểm. Về lý thuyết, việc token hóa vốn tư nhân có thể cho phép các nhà đầu tư cá nhân toàn cầu tham gia vào sự phát triển của các công ty tư nhân hàng đầu với ngưỡng thấp và cải thiện cơ chế phát hiện giá, khiến việc định giá trở nên thị trường hơn và minh bạch hơn.
Tất nhiên, tầm nhìn càng lớn thì thực tế càng chật hẹp. Sự phức tạp của quy định truyền thống, sự kháng cự của các công ty tư nhân, và sự phức tạp trong việc kết nối công nghệ đều là những thách thức chưa được giải quyết trong con đường token hóa hiện tại. Dù vậy, trong hơn một năm qua, với sự thay đổi trong chính sách, chúng ta đã thấy một loạt các dự án khám phá giao dịch Pre-IPO trên chuỗi xuất hiện liên tiếp. Một số dự án tập trung vào giao dịch sản phẩm phái sinh và đòn bẩy, trong khi một số khác lại chú trọng vào việc chuyển nhượng cổ phần thực tế được token hóa.
Giao dịch trên chuỗi trước khi IPO
Danh mục nền tảng này tập trung vào trải nghiệm giao dịch, thường không nắm giữ quyền sở hữu thực tế của công ty mà là thông qua các sản phẩm phái sinh hoặc cơ chế khác để người dùng đặt cược vào sự tăng giảm giá trị của công ty chưa niêm yết. Lợi ích của việc này là ngưỡng gia nhập thấp, không liên quan đến quy trình chuyển nhượng quyền sở hữu phức tạp; nhưng thách thức nằm ở cơ sở định giá và rủi ro tuân thủ.
Ventuals**：có thể mở đòn bẩy 10 lần trên hợp đồng vĩnh viễn "Pre-IPO" trên Hyperliuqid**
Ventuals là một dự án mới được Paradigm ươm tạo, được thành lập bởi Alvin Hsia, người cũng là đồng sáng lập của nền tảng nội dung Subs.fun đã từng nổi đình nổi đám trong thời gian gần đây, trước đó anh cũng đã hợp tác ươm tạo nền tảng dữ liệu end-to-end Shadow với vai trò Eir (doanh nhân thường trú) tại Paradigm.
Mục tiêu của Ventuals là cho phép người dùng giao dịch hợp đồng vĩnh viễn (perpetual futures) của các công ty chưa niêm yết trên blockchain Hyperliquid. Mô hình này tương tự như giao dịch hợp đồng phổ biến trong thị trường tiền điện tử, nhưng tài sản cơ sở được thay thế bằng chỉ số định giá của các công ty khởi nghiệp nổi bật. Ưu điểm cốt lõi của Ventuals là không cần nắm giữ cổ phiếu cơ bản để cung cấp thị trường giao dịch, thực tế giống như các nền tảng dự đoán như Polymarket, tất nhiên điều này cũng cho phép nó tránh được nhiều yêu cầu quy định chứng khoán truyền thống (như xác thực danh tính, đủ điều kiện nhà đầu tư, v.v.).
Nền tảng tạo ra thị trường hợp đồng vĩnh viễn tùy chỉnh thông qua tiêu chuẩn HIP-3 của Hyperliquid và sử dụng một cơ chế "oracle lạc quan" để thu thập dữ liệu định giá: bất kỳ ai cũng có thể gửi dữ liệu định giá cho một công ty và đặt cọc đảm bảo, nếu không ai thách thức thì giá đó có hiệu lực; nếu có tranh chấp thì sẽ được quyết định thông qua bỏ phiếu trên chuỗi. Cơ chế này đã đưa sự đồng thuận định giá trong các đợt gọi vốn tư nhân khó thu thập lên chuỗi, cung cấp cơ sở cho việc định giá.
Phương pháp định giá của Ventuals cũng rất thú vị, không trực tiếp áp dụng giá cổ phiếu trong vòng tài trợ gần đây của công ty, mà sẽ lấy định giá công ty chia cho 1 tỷ làm giá neo cho token. Ví dụ, nếu định giá mới nhất của OpenAI là 3500 tỷ đô la, thì giá khởi điểm của 1 token vOAI được thiết lập là 350 đô la. Thiết kế này giảm ngưỡng giao dịch, khiến cho con số giá cả trở nên trực quan. Nhưng vấn đề là, định giá của các công ty tư nhân bản thân nó rất không minh bạch và tần suất cập nhật thấp, chủ yếu phụ thuộc vào thông tin tài trợ thỉnh thoảng hoặc giao dịch thứ cấp. Mặc dù Ventuals đã đưa vào các công nghệ như oracle + EMA (trung bình động lũy thừa) để làm mượt giá, nhưng sự không đối xứng thông tin vẫn là một vấn đề lớn: khi dữ liệu cơ sở bị chậm trễ hoặc thậm chí sai lệch, giao dịch phái sinh dựa trên đó cũng có thể khuếch đại sự biến động của thị trường, các nền tảng như Polymarket sử dụng oracle cũng gặp phải một số vấn đề do những khiếm khuyết của nó, và khi quy mô lớn hơn, quy trình giao dịch nhanh chóng có thể gây ra những rắc rối lớn hơn cho Ventuals.
Nhờ vào đội ngũ sáng lập đã dùng tiền của các nhà đầu tư để mua Ferrari, thị trường đã đánh giá giá trị của họ giảm mạnh, nguồn: Ventuals
Là một nền tảng giao dịch, Ventuals có điểm mạnh lớn nhất là cung cấp cơ hội giao dịch với đòn bẩy lên đến 10 lần cho cả mua và bán, cho phép người dùng "đầu tư nhỏ nhưng lợi nhuận lớn". Tuy nhiên, hiện tại nền tảng vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm (chỉ hoạt động trên mạng thử nghiệm). Ventuals theo đuổi đường hướng hoàn toàn phi tập trung cho các sản phẩm phái sinh, thông qua việc khớp lệnh hiệu suất cao trên chuỗi (khả năng của Hyperliquid lên tới 100.000 lệnh mỗi giây), cố gắng xây dựng một sàn giao dịch Pre-IPO toàn cầu không cần trung gian đáng tin cậy. Tất nhiên, những thách thức về quy định mà nó phải đối mặt vẫn còn rất lớn, mặc dù không nắm giữ cổ phiếu thực, nhưng các hợp đồng này về bản chất đang đặt cược vào giá chứng khoán, vẫn có thể bị cơ quan quản lý coi là sản phẩm phái sinh chứng khoán, trong khi ai cung cấp thanh khoản, ai đảm bảo độ chính xác của oracle vẫn là điều chưa biết.
Earlybird**：Thị trường đa chiều Pre-IPO trên Solana**
Earlybird được phát triển bởi đội ngũ của thị trường NFT Hyperspace trên Solana (đã ngừng hoạt động vào năm 2024, Twitter thậm chí đã được đổi tên trực tiếp từ Hyperspace thành Earlybird), cũng nhắm đến việc cho phép người dùng "làm nhiều hoặc làm ngược lại công ty trước khi IPO", định vị là nền tảng giao dịch cổ phần tư nhân thế hệ tiếp theo dành cho nhà đầu tư nhỏ lẻ. Đội ngũ đã nhận được sự đầu tư từ các quỹ đầu tư mạo hiểm hàng đầu trong lĩnh vực tiền điện tử (như Dragonfly, Pantera) và đã tích lũy kinh nghiệm trong lĩnh vực NFT trên Solana, nay chuyển sang lĩnh vực Pre-IPO.
Có vẻ như giá cả mà hai nền tảng oracle cung cấp có chút khác biệt, không biết sau khi ra mắt có sửa chữa không, tương lai có thể mang đến polymarket có thể kiếm lợi từ nhiều nền tảng.
Đội ngũ sáng lập của Earlybird bao gồm Kamil Mafoud và Santhosh Narayan, những người đồng sáng lập Hyperspace. Được cho là sau khi Hyperspace đóng cửa hoạt động NFT vào năm 2024, đội ngũ này đã bắt đầu tập trung vào việc phát triển Earlybird. Thực tế, với họ, "Nền tảng Pre IPO" có thể dễ dàng hơn "Nền tảng NFT", cả hai đều có kinh nghiệm làm việc tại Morgan Stanley và đã làm nhà phân tích đầu tư trong nhiều năm, mối quan hệ trên Phố Wall có thể quan trọng hơn trong lĩnh vực này so với mối quan hệ trong thế giới tiền điện tử.
Sản phẩm cụ thể của Earlybird vẫn chưa được công khai đầy đủ (nền tảng vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm đóng với chế độ đăng ký) nhưng có thể trải nghiệm sản phẩm từ mạng thử nghiệm Dev (sẽ có 10.000 đô la Mỹ tiền trải nghiệm lol). Nhìn từ quảng cáo của nó, rất có thể nó tương tự với Ventuals, sử dụng các sản phẩm phái sinh trên chuỗi hoặc tài sản mô phỏng, cho phép người dùng đặt cược vào sự tăng giảm định giá của các công ty chưa niêm yết. Môi trường chuỗi nhanh và phí thấp của Solana cũng phù hợp để xây dựng thị trường giao dịch thời gian thực. Nhóm có thể sẽ áp dụng cơ chế nhà tạo lập thị trường theo sổ lệnh (orderbook) hoặc AMM, để cung cấp tính thanh khoản liên tục hơn so với OTC truyền thống. Đáng chú ý là, trên Solana đã có các thực hành giao dịch tài sản tương tự như Pre-IPO, chẳng hạn như PreStocks, và các giao dịch tài sản chứng khoán Mỹ trên chuỗi trước đó (như tài sản tổng hợp mStock trên Mango Markets đã biến mất).
Logic giao dịch của Earlybird, nguồn: @0xprotonkid
Từ góc độ định vị thị trường, Earlybird có thể đi theo con đường mở và phi tập trung hơn, với các hạn chế về khu vực và yêu cầu đủ điều kiện cho người dùng tương đối lỏng lẻo. Nói tóm lại, Earlybird là nhà khám phá tích cực của Solana trong lĩnh vực Pre-IPO, nó cũng như Ventuals đã chọn cách "không đụng đến cổ phần thực, mà thực hiện thị trường bằng các sản phẩm phái sinh", thành công hay thất bại của nó phần lớn phụ thuộc vào khả năng giải quyết hai vấn đề cốt lõi là định giá và tuân thủ quản lý rủi ro.
PreStock**(được hỗ trợ bởi Republic): nền tảng giao dịch Token cổ phần "đứa trẻ ngoan"**
So với mô hình "tài sản nhẹ" của Ventuals và Earlybird, PreStocks gần gũi hơn với giao dịch cổ phiếu theo nghĩa truyền thống, chỉ là đã được chuyển lên blockchain. PreStocks được thành lập bởi một đội ngũ từ Singapore, được hỗ trợ bởi nền tảng đầu tư tư nhân lâu đời Republic Capital, thông qua các phương tiện mục đích đặc biệt (SPV) nắm giữ cổ phần của các công ty tư nhân thực, và phát hành token được neo 1:1.
Nói một cách đơn giản, nếu PreStocks mua một loạt cổ phiếu gốc của OpenAI thông qua một SPV, họ sẽ đúc token "pOPENAI" trên Solana theo tỷ lệ một cổ phiếu tương ứng với một token để người dùng giao dịch. Mỗi token đều có cổ phiếu thực sự làm nền tảng, nhà đầu tư nắm giữ token có thể tận hưởng các quyền lợi kinh tế gần giống như việc nắm giữ cổ phiếu (lợi nhuận từ việc tăng giá cổ phiếu, hiện thực hóa từ IPO trong tương lai, v.v.), chỉ là không có tư cách cổ đông hợp pháp trực tiếp hoặc nhận cổ tức.
PreStocks hiện đã hỗ trợ giao dịch Token của 22 công ty tư nhân, bao gồm các unicorn nổi tiếng như OpenAI, Canva. Người dùng chỉ cần một ví Solana, với vài đô la tối thiểu có thể mua bán các Token này, không có hạn chế về ngưỡng đầu tư. Các Token trên PreStocks có thể chuyển khoản tự do trên chuỗi, giao dịch hoặc cho vay trên nền tảng DEX, thậm chí có thể cung cấp thanh khoản để kiếm phí giao dịch, hoặc sử dụng chúng để xây dựng các sản phẩm cấu trúc mới. PreStocks đã tích hợp bộ tổng hợp Jupiter và nhà tạo lập thị trường Meteora, thực hiện giao dịch 7×24 giờ và thanh toán ngay lập tức.
Để đảm bảo mỗi đồng Token đều có sự hỗ trợ thực tế từ cổ phiếu, PreStocks được giữ bởi các tổ chức ủy thác được quản lý và cam kết công bố báo cáo kiểm toán định kỳ. Tuy nhiên, hiện tại đội ngũ chưa công khai tài liệu chứng minh chi tiết về vị trí nắm giữ, chỉ đơn giản tuyên bố rằng tất cả các Token đều được đảm bảo 100%. Xét đến việc liên quan đến quyền sở hữu cổ phần của các công ty chưa niêm yết, PreStocks phải đối mặt với áp lực tuân thủ lớn, do đó họ đã chặn người dùng từ các khu vực pháp lý chính như Mỹ (trong khi giao dịch trên chuỗi không cần KYC, việc đúc hoặc đổi PreStocks thì cần phải có KYC), địa điểm đăng ký của công ty được chọn ở Singapore, cũng là do quy định tương đối thoải mái.
Người sáng lập PreStocks, Xavier Ekkel, đã từng tuyên bố rằng tầm nhìn của ông là làm cho đầu tư vốn tư nhân trở nên đơn giản như giao dịch cổ phiếu công khai. PreStocks đã thực sự phần nào làm giảm bớt sự độc quyền của thị trường thứ cấp truyền thống bằng cách cung cấp cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ kênh tiếp cận với các kỳ lân mà không có rào cản. Tuy nhiên, mô hình này cũng có những hạn chế rõ ràng. Thứ nhất là tính thanh khoản: Do nguồn cổ phiếu của mỗi công ty có hạn (trên nền tảng PreStocks hiện tại, giá trị vốn hóa thị trường của một công ty thường chỉ khoảng vài trăm ngàn đô la), độ sâu của thị trường rất nông, giao dịch lớn đều có thể ảnh hưởng đến giá cả, trong khi đó so với các tổ chức thứ cấp lâu đời như Forge, quy mô giao dịch trung vị mà họ xử lý đã vượt quá 5 triệu đô la, và họ sở hữu hệ thống quản lý đơn hàng cấp độ tổ chức, hệ thống giao dịch của PreeStocks muốn được xây dựng thì cần có một cơ sở người dùng rộng rãi hơn để hỗ trợ.
Thứ hai, khả năng mở rộng của nó cũng bị hạn chế bởi "1:1 sở hữu cổ phần". Mỗi khi có một đối tượng mới, PreStocks phải thỏa thuận mua cổ phiếu thật ngoài thực tế, điều này cần phải giao tiếp từng trường hợp với bên bán (nhân viên, VC, quỹ, v.v.), quá trình này kéo dài và bị ràng buộc bởi ý muốn của công ty mục tiêu. Thêm vào đó, PreStocks không phải là sàn giao dịch chứng khoán được cấp phép, mà hoạt động chủ yếu trong vùng xám, một khi cơ quan quản lý thay đổi thái độ, nền tảng có thể bị buộc phải hạn chế hoặc thu hồi tài sản liên quan.
Nhìn chung, PreStocks đã áp dụng một con đường thực tế hơn so với các sản phẩm phái sinh, sử dụng tiền thật để «mua đường» cho nhà đầu tư nhỏ lẻ. Ưu điểm của nó là quyền lợi của nhà đầu tư được bảo vệ tốt hơn (có cổ phiếu thực làm bảo chứng, có thể nhận được thanh toán thực tế khi IPO trong tương lai), nhưng nhược điểm là chi phí vận hành cao và thách thức về tuân thủ quy định lớn. Tác giả cho rằng Repuic muốn phát triển PreStocks thành «nền tảng giao dịch có tính thanh khoản cao» trên chuỗi như một hình thức phân phối token của mình, vì nó hoạt động theo quy tắc Reg CF, giới hạn đầu tư trong 5.000 đô la và yêu cầu khóa trong một năm, đồng thời chỉ có tính thanh khoản và hạn chế «khóa» trên nền tảng giao dịch tập trung tuân thủ mà họ đã mua lại, INX, điều này đi ngược lại với mục đích ban đầu của sản phẩm, vì vậy họ đã chọn PreStocks như một «con đường tắt».
Nền tảng tập trung vào token hóa cổ phần thực.
Nền tảng trong danh mục này cung cấp cơ hội cho các nhà đầu tư cuối cùng mua quyền sở hữu của các công ty chưa niêm yết, về bản chất đây là một hình thức phát hành chứng khoán trên chuỗi hoặc gây quỹ riêng. Chúng thường yêu cầu giữ hoặc khóa cổ phiếu thực tế, thông qua Token như một chứng nhận để nhà đầu tư chia sẻ lợi nhuận trong tương lai. Mô hình này gần gũi hơn với tài chính truyền thống, nhưng đã sử dụng blockchain để đăng ký và chuyển nhượng, do đó thường được điều hành bởi các công ty tài chính truyền thống hoặc công ty Fintech.
Jarsy**：Trang web mua sắm nhóm cho Token quyền sở hữu**
Trong số nhiều dự án Pre-IPO, Jarsy được coi là một trong những dự án đi từng bước vững chắc. Nó được ra mắt vào năm 2024 trên mạng Arbitrum một cách khiêm tốn, công ty đứng sau Jarsy, Inc. có trụ sở tại San Francisco, Mỹ, do Hanqin, Chunyang Shen, Yiying Hu và những người khác sáng lập, đội ngũ sáng lập bao gồm các cựu giám đốc điều hành của Uber Trung Quốc, người phụ trách kỹ thuật của Afterpay, có hiểu biết sâu sắc về vận hành và quản lý sản phẩm internet. Đã nhận được khoản đầu tư 5 triệu USD từ các tổ chức như Breyer Capital, trong số các nhà đầu tư còn có CEO của Mysten Labs Evan Cheng, CEO của Anchorage Nathan McCauley, CEO của Huma Finance Richard Liu và nhiều nhân vật nổi tiếng trong ngành. Sứ mệnh của Jarsy là "dân chủ hóa đầu tư tư nhân bằng blockchain", thông qua việc hỗ trợ tài sản thực 1:1 nghiêm ngặt, cung cấp kênh cho các nhà đầu tư thông thường mua cổ phần của các công ty kỳ lân.
Mô hình hoạt động của Jarsy là đầu tiên phát hành sản phẩm cổ phần Pre-IPO của công ty mục tiêu trên nền tảng, cho phép người dùng đặt trước (thanh toán bằng USDC hoặc đô la Mỹ). Khi đạt được một mức độ đặt trước nhất định, Jarsy sẽ đứng ra thương lượng với các quỹ đầu tư mạo hiểm, cổ đông sớm hoặc nhân viên nắm giữ cổ phần của công ty đó để sử dụng số tiền huy động được để mua một số lượng cổ phần thực tế. Nếu việc mua lại thành công, sẽ đúc ra số lượng Token tương ứng với số cổ phần thực tế đã thu được để phân phối cho các nhà đầu tư; nếu thương lượng thất bại hoặc huy động không đủ, số tiền sẽ được hoàn lại theo đúng con đường. Quy trình này tương tự như việc chuyển nhượng cổ phần tư nhân truyền thống, nhưng dựa vào tư tưởng huy động trước và mua sau của crowdfunding, cũng như Token trên chuỗi như một bằng chứng quyền lợi.
Jarsy cũng sẽ đưa tất cả tài sản cổ phiếu mà mình nắm giữ vào một SPV (công ty mục đích đặc biệt) để quản lý và cung cấp trang chứng minh dự trữ trên chuỗi thời gian thực để tra cứu. Mỗi Jarsy Token mà nhà đầu tư mua (như JSPACEX đại diện cho cổ phần của SpaceX) đều có một cổ phiếu thực tế tương ứng làm hỗ trợ. Mặc dù người nắm giữ token không phải là cổ đông hợp pháp của công ty, nhưng họ được hưởng quyền lợi kinh tế gần như tương đương với việc nắm giữ cổ phiếu, bao gồm việc thanh khoản khi IPO trong tương lai, giá trị khi bị mua lại, thậm chí có thể là lợi nhuận cổ tức. Điều này cũng khiến Jarsy khác với các dự án khác đã đề cập ở trên, mà giống như một "trang web mua sắm nhóm" cho vốn cổ phần tư nhân.
Nhưng Jarsy vẫn giảm đáng kể rào cản tham gia, mỗi khoản đầu tư tối thiểu chỉ cần 10 đô la. Điều đáng quý hơn nữa là, ngoại trừ các nhà đầu tư Mỹ, người dùng toàn cầu đều không cần chứng nhận nhà đầu tư đủ điều kiện để tham gia. Jarsy còn tối ưu hóa trải nghiệm người dùng Web2, quy trình hỗ trợ đăng ký email và thanh toán bằng tiền pháp định, tạo ví lưu ký cho người dùng, khi mua Token gần như không cảm nhận được sự phức tạp của blockchain. Jarsy chú trọng đến sự tuân thủ và dễ sử dụng, cố gắng xây dựng một sản phẩm cầu nối giữa "Giao diện Web2 + Hậu cần Web3". Kể từ khi ra mắt, Jarsy đã cho ra mắt các cổ phần được mã hóa của các công ty nổi tiếng như Anthropic, Stripe, Perplexity AI, nhiều sản phẩm vừa được ra mắt đã ngay lập tức bị bán hết.
Tất nhiên, chế độ Jarsy vẫn phải đối mặt với hai vấn đề lớn. Thứ nhất là tính thanh khoản, do nguồn cung của mỗi loại代币 trong Jarsy phụ thuộc vào số lượng cổ phần thực tế đã nhận được, trong khi cổ phần tư nhân thiếu giá định công khai trên thị trường. Khi những người nắm giữ nhiều代币 bán tháo, dễ dẫn đến tình trạng giá cả sụt giảm mạnh hoặc không có ai mua. Hiện tại, Jarsy nắm giữ một số cổ phiếu lớn nhất là X.ai (khoảng 350.000 USD), Circle (490.000 USD) và SpaceX (670.000 USD), quy mô đều không lớn. Trong một thị trường nông như vậy, một lệnh bán vài chục nghìn USD có thể đẩy giá sụp đổ, độ sâu giao dịch rõ ràng là không đủ.
Thứ hai là vấn đề nút thắt mở rộng mà các dự án "giữ vị trí thực" đều sẽ gặp phải. Việc Jarsy tăng thêm một sản phẩm yêu cầu nỗ lực nhiều hơn rất nhiều so với "nền tảng mô hình phái sinh", và yêu cầu về mối quan hệ và tài nguyên rất cao. Hơn nữa, mặc dù Jarsy tự xưng "tuân thủ quy định là ưu tiên hàng đầu", nhưng cuối cùng cung cấp là các token chứng khoán chưa được đăng ký, vẫn tồn tại sự không chắc chắn trong môi trường quản lý của Mỹ. Tuy nhiên, Jarsy đã chủ động hợp tác với một số công ty luật hàng đầu WSGR (Wilson Sonsini, Goodrich & Rosati) để lập kế hoạch cho lộ trình tuân thủ, cho thấy họ có ý định tìm kiếm miễn trừ hoặc phê duyệt quy định, có thể sẽ được các tổ chức ưa chuộng hơn trong môi trường tuân thủ hiện tại.
Tổng đúng như CEO Han Qin đã nói: "Chúng tôi thành lập Jarsy là để đưa những cơ hội đầu tư tư nhân lâu nay bị các tổ chức độc quyền đến với người dân bình thường." Mặc dù có những thách thức như thanh khoản và tuân thủ, Jarsy đã bước những bước đầu tiên quan trọng và hiện đang là một trong những "nền tảng token hóa cổ phần" tương đối tuân thủ. Khi người dùng tăng trưởng và quy mô tài sản mở rộng, nếu có thể dần dần nhận được sự công nhận từ cơ quan quản lý, không loại trừ khả năng token của nó sẽ được lưu thông trên thị trường thứ cấp tuân thủ, khiến cho "Cổ phần Pre-IPO" thực sự trở thành một loại tài sản phổ biến.
Opening Bell**：Nhà tiên phong trong cải cách chuỗi cổ phiếu truyền thống**
Nền tảng Opening Bell do Superstate phát triển cung cấp một con đường khác, cho phép các công ty đưa cổ phiếu của mình lên chuỗi trực tiếp. Khác với các dự án trước đó mà bên thứ ba mua cổ phiếu phát hành token, ở đây công ty tự trở thành chủ thể phát hành. Vào tháng 5 năm 2025, Superstate (công ty công nghệ tài chính tuân thủ do người sáng lập Compound Robert Leshner và những người khác thành lập) đã công bố ra mắt Opening Bell, cho phép các cổ phiếu đã đăng ký với SEC hoặc các công ty tư nhân đủ điều kiện giao dịch trên chuỗi 24/7 thông qua chuỗi Solana. Nói một cách đơn giản, các công ty niêm yết công khai hoặc công ty tư nhân có thể phát hành token cổ phiếu trên nền tảng Opening Bell và đảm bảo rằng các token này đại diện cho quyền sở hữu hợp pháp thực tế (không phải sản phẩm tổng hợp Mirror token).
Những người tiên phong đầu tiên trong mô hình này bao gồm công ty niêm yết trên Nasdaq Upexi (mã chứng khoán UPXI) và công ty SOL Strategies của Canada, gần đây đã gây chú ý vì công ty cổ phiếu Ethereum Galaxy Digital cũng tham gia (tuy nhiên chỉ có trường hợp của SOL Strategies vẫn chưa niêm yết trên Nasdaq). Điều này cần một cấu trúc pháp lý nghiêm ngặt để hỗ trợ, ví dụ như Superstate đã đăng ký đại lý đăng ký số tại Mỹ (transfer agent), đảm bảo rằng danh sách cổ đông trên chuỗi đồng bộ với đăng ký truyền thống.
Sự xuất hiện của Opening Bell đánh dấu sự hội nhập sâu hơn giữa tài chính truyền thống và blockchain. Thông qua nền tảng này, cổ phiếu của công ty có thể giao dịch 24 giờ một ngày theo thời gian thực, điều này mang lại tính linh hoạt và minh bạch chưa từng có, cổ phiếu trở nên "always on" như tiền điện tử. Các công ty tư nhân cũng có cơ hội tận dụng Opening Bell để có được tính thanh khoản trước, một số công ty dự kiến niêm yết hoặc không vội vàng thực hiện IPO hoàn toàn có thể tiếp cận các nhà đầu tư toàn cầu thông qua việc phát hành cổ phiếu trên chuỗi để thực hiện huy động vốn hoặc hiện thực hóa cổ phần. Superstate đã nêu rõ rằng khách hàng mục tiêu của Opening Bell bao gồm cả các công ty đã niêm yết và các "công ty tư nhân giai đoạn muộn" đang tìm kiếm tính thanh khoản.
Tất nhiên, sự thúc đẩy của mô hình này vẫn cần sự đồng ý từ các cơ quan quản lý. Hiện tại, các công ty như SOL Strategies đã công bố kế hoạch lên chuỗi mặc dù đã nộp tài liệu xin SEC nhưng đều ghi chú "chờ phê duyệt của cơ quan quản lý". Nhưng ít nhất trong xu hướng, các cơ quan quản lý đã thể hiện thái độ thảo luận cởi mở hơn về việc tài sản hóa token, SEC của Mỹ đã tổ chức một hội nghị bàn tròn chuyên đề vào năm 2025 để thảo luận về token chứng khoán, ngay cả CEO của Blackstone, CEO của Robinhood và các ông lớn truyền thống khác cũng đã công khai bày tỏ ý kiến ủng hộ. Superstate bản thân đã có kinh nghiệm thành công trong lĩnh vực stablecoin (USTB) và quỹ trái phiếu quốc gia trên chuỗi, nay mở rộng sang lĩnh vực chứng khoán, có thể nói là thời điểm rất thích hợp.
Về mặt Pre-IPO, Opening Bell cung cấp một con đường IPO gián tiếp, công ty không cần phải trải qua quy trình IPO truyền thống dài dòng, mà có thể thực hiện giao dịch cổ phiếu công khai ngay từ giai đoạn huy động vốn riêng tư thông qua blockchain. Chẳng hạn, một công ty kỳ lân hoàn toàn có thể phát hành một phần mã thông báo quyền sở hữu trên Opening Bell để giao dịch, và khi điều kiện chín muồi, có thể chính thức IPO hoặc trực tiếp hợp nhất. Điều này hơi giống với thị trường OTC trong quá khứ, nhưng nhờ có công nghệ trên chuỗi, độ minh bạch và hiệu quả được nâng cao đáng kể.
Từ một góc độ nào đó, nếu mô hình này được công nhận, các IPO trong tương lai có thể không còn cần đến các nhà bảo lãnh phát hành của Phố Wall, mà sẽ được thực hiện trên chuỗi. Nhìn từ góc độ này, Superstate giống như "Binance Alpha" của Nasdaq.
Thời đại dân chủ hóa đầu tư đã đến?
Làm cho cơ hội đầu tư vào các công ty chưa niêm yết trở nên mở và hiệu quả hơn. Đối với đông đảo nhà đầu tư bình thường, đây chắc chắn là một xu hướng thú vị. Từ góc độ cơ hội tài sản, điều này giúp thu hẹp khoảng cách giữa công chúng và các nhà đầu tư tổ chức. Nhưng hiện tại, lĩnh vực Pre-IPO trên chuỗi vẫn đang đối mặt với cơ hội và rủi ro. "Tuân thủ quy định" và "thái độ thù địch của công ty mục tiêu" là thanh gươm Damocles treo trên đầu các dự án loại này.
Ôm lấy quy định và hợp tác nên là hướng chính của giao dịch Pre-IPO trên chuỗi. Ngày càng nhiều tổ chức tài chính truyền thống và nhà đầu tư thực sự thể hiện sự quan tâm đến lĩnh vực này. Ví dụ, Sở giao dịch Hồng Kông, Nasdaq và các tổ chức khác đang nghiên cứu về chứng khoán token hóa; các VC nổi tiếng có thể xem xét hợp tác với các nền tảng này để phát hành một phần cổ phần lên chuỗi mà không ảnh hưởng đến quyền kiểm soát của công ty. Mô hình hợp tác mới giữa LP và GP này, nếu thành công, sẽ hứa hẹn thúc đẩy nhanh chóng việc token hóa vốn cổ phần tư nhân. Nhưng không còn nghi ngờ gì nữa, giao dịch lên chuỗi Pre-IPO là một lĩnh vực mới đầy tiềm năng. Giao dịch tự do cổ phần chưa niêm yết này như một "Con ngựa thành Troy" có thể cuối cùng mở ra "Cổng thành" của hình thức thị trường vốn tối thượng, có lẽ chúng ta chỉ còn vài bước nữa để đến cổng thành.
Nguồn: BlockBeats